Zrenjaninski socijalni forum organizuje šesti festivala dokumentarnog filma po nazivu “Da nam živi, živi rad…”
Mesto održavanja festivala: HAUS „REGINA“ | Centar banatskih Švaba – Zrenjanin |
Ul.: Žarka Zrenjanina br. 90 | Datum: 25.05.2019. početak 11:00 časova.
Izbor filmova:
1 – Odbačeni, (23’45’’) Autor: Aleksandar Reljić / 2017
2 – Nikog nije briga, (13’38?’’) Autor: NFC „Filmart“ / 2010
3 – Katar, (19’52’’) Autor: Ognjen Petković / 2013
4 – Tiket ili Život, (05’00’’) Autor: ZSF / 2018
5 – Muzej „Trudbenik“, (24’02’’) Autor: Kolektiv muzej Trudbenik / 2019
Odbačeni
Dokumentarni film „Odbačeni“, nastao u evrovizijskoj koprodukciji (EBU), u okviru serijala „Nove komšije“, je priča o dve hiljade Roma i Aškalija, raseljenih sa Kosova, koji žive u novosadskom naselju „Veliki rit“, a koji ni nakon skoro 20 godina od ratnih sukoba, zbog kultoroloških, religijskih i socioloških razlika, nisu do kraja dobrodošli. Nakon rata 1999. doživeli su etničko čišćenje od strane albanskih ekstremista na Kosovu, a u novoj sredini nisu omiljeni zbog svog maternjeg albanskog jezika, islamske veroispovesti i drugačijih običaja od domicilnih stanovnika.
Film je dobio nagradu za režiju na Festivalu dokumentarnog i etnološkog filma u Kučevu. Aleksandar Reljić, novinar i urednik u Dokumentarno-obrazovnom programu Radio televizije Vojvodine. Tokom dvadesetogodišnje novinarske karijere, bio je autor mnogih dokumentarnih televizijskih emisija i filmova, koji su se uglavnom bavili problemima ksenofobije i ratnih sukoba na prostoru bivše Jugoslavije.“
Nikoga nije briga
Nakon Drugog svetskog rata u celoj Srbiji (tada Jugoslaviji) nastupila je industrijalizacija. Većina ljudi sa sela, u kratkom roku, je napuštala svoja domćinstva migrirajući prema gradovima, fabrikama i „boljem životu“. Iako je na prvi pogled to značilo poboljšanje u njihovim životima, na dugoročnom planu to je imalo nesagledive posledice. Kasnija tranzicija i privatizacija fabrika su učinile da su ljudi izgubili posao, a sela su napuštena. U dokumentarcu Nikoga nije briga, ovaj globalni fenomen predstavljen je kroz ličnu priču četiri junaka različitih generacija koji su svaki na svoj način pogođeni ovim problemom.
Film snimljen u okviru 5. Međunarodnog studentskog filmskog kampa „Interakcija 2010“.
Do sada je na međunarodnim festivalima za filmove rađene u produkciji NFC Filmarta osvojeno preko 30 nagrada. Nezavisni filmski centar “Filmart”, kroz realizaciju svojih projekata, od svog osnivanja 2006. godine, specijalizovao je misiju u cilju razvoja dokumenatarnog filma, filmske edukacije, podsticanja filmskog stvaralaštva mladih, promocije filma i razvoja publike. Autori, za filmove snimljene u produkciji Filmarta, osvojili su 21 nagradu na filmskim festivalima u zemlji i inostranstvu.“
Katar
Film govori o četiri prijatelja koji imaju nameru da emigriraju iz Srbije. Rezultat samog odlaska odnosno ishod njihovog poduhvata, je jasan ali autor filma je hteo da osvetli put srpskog čoveka i radnika, odnosno da pokaže okruženje u kojem ti ljudi egzistiraju, postavljajući sebi pitanje: Šta je uzrok njihove nesreće? Oni sami, ili društvo u kojem se nalaze?
Autor je imao sam oko trinaest sati snimljenog materijala i kameru nedovoljne rezolucije za velike festivale od kojeg je napravio kratki film. Znajući da ima dobru priču u rukama, odlučio je da snimi i istoimenu dramu (Katar) za koju je nakon nekoliko godina odbijanja po raznim pozorištima, uspeo da dogovori postavljanje na kamernoj sceni SNP-a. Premijera predstave se očekuje krajem septembra ove godine.
Ognjen Petković je završio glumu na Akademiji Umetnosti u Novom Sadu. Od 2011. godine počinje da se bavi filmom kao reditelj. Upisuje doktorske studije, smer audiovizuelne-umetnosti 2015. godine. Napravio je nekoliko kratkih igranih, eksperimentalnih i dokumentarnih filmova Sa kratkim filmovima do sada je učestvovao na preko 40. domaćih i internacionalnih festivala, – Slamdance, Florida film festival, Kustendorf, Film court de Brest, GoDebut, Villeurbanne, CinemaCity, Manhhatn internationalfilm festival, Regensburg, Beogradski Martovski… Kao scenarista pisao je kratka i duga scenarija, drame, serije a bavi se i dramatizacijom za pozorišta. Za svoja scenarija je nagrađivan. Trenutno radi na dugometražnom dokumentarnom filmu „ZVUCI TIŠINE”, koji tretira problem osoba sa oštećenim sluhom.“
Tiket ili život
Petominutni dokumentarni film radničkog video kluba „Tiket ili život“ je rađen u okviru “Transimage” škole angažovanog kina koju je osmislio umetnički duo Doplgenger, a realizovan je u saradnji sa Akademskim filmskim centrom Doma kulture Studentski grad. Namera škole je da ponudi uvid u osnovne teorijske koncepte i praktične moduse, te istorijat pokretnih slika koje su reprezentovale, podržavale ili učestvovale u različitim aspektima istorijskih i savremenih društvenih borbi.
„Tiket ili život“ je inspirisan istinitim događajem, i govori o prosečnoj srpskoj porodici koja usled velike nezaposlenosti preživljava na ivici egzistencije. Mladi ljudi nakon završetka svog školovanja nemogu da nađu zaposlenje u struci, te se odaju brzim, hazarderskim zaradama koje pronalaze u jednoj od 1.800 kladionica koje posluju na teritoriji Srbije. U nedostatku industrije, kladionice su postale najjača privredna grana, a svaki četvrti građanin uzrasta od 18 do 26 godina, zavisnik je od sportske kladionice ili neke kockarske igre.
“Radnički video klub” je do danas u svojoj produkciji snimio 15. dokumentarnih filmova. Sarađivao je sa partnerskim organizacijama iz Levog samita Srbije radeći na kampanjskim klipovima “Ko krade rad”, i na performansu “Zajedno do dostojanstvenog rada” sa udruženjem za radna prava žena ROZA.
Filmovi radničkog video kluba su prikazani na raznim festivalima, počevši od Beograda, Ljubljane pa sve do Berlina.“
Muzej “Trudbenik”
“Radnički muzej Trudbenik” je film o borbi nekadašnjih radnika i radnica KMG Trudbenika i o nastanku muzeja u radničkoj koloniji Trudbenika u Beogradu.
Kroz priče radnika se prati istorijat jedne od najvećih građevinskih preduzeća Jugoslavije, sve do njegovog urušavanja kroz kriminalnu privatizaciju 2008. godine. Centralna tema filma su štrajk i protest radnika Trudbenika 2008. godine, zatim represija protiv učesnika štrajka koja je usledila i nerešena stambena situacija radnika, koji danas žive u privatizovanim objektima svoga bivšega preduzeća, često bez najosnovnijih uslova za život.
Film je kao i radnički muzej nastao kao oblik borbe protiv nehumanog i ciničnog odnosa prema onima, koji su gradili na hiljade stanova i ustanova, odricali se često i sopstvenih doprinosa, da bi na kraju svoga radnog života ostali bez krova nad glavom. Film daje uvid iz prve ruke o otporu radnika Trudbenika, protiv uništavanja preduzeća u toku procesa privatizacije i predstavlja doprinos sećanju na činjenicu da radnice i radnici svoje fabrike nisu predali bez borbe.
U filmu govore Vladimir Novaković i Zlatko Savić, radnici Trudbenika i članovi štrajkačkog odbora, Ivan Zlatić iz združene akcija Krov nad glavom i Mira Luković i Nemanja Pantović iz kolektiva Radničkog muzeja Trudbenik.
Film je nastao u aprilu 2019. godine. Trajanje filma je 25 minuta. Kamera: Saša Perić, scenario i montaža: Rena Redle.“
Izložba
POBIJEĐENI S LJUBAVLJU je umetnička instalacija Nikolčeta Slavevskog koji je rođen 1989. godine u Bitolju u Severnoj Makedoniji gde i sad živi. Diplomirao je slikarstvo 2014. godine u klasi Žanete Vangeli. Njegova prva samostalna izložba pod nazivom „Oboi crveno” iz 2017. godine izložena je u Centru za kulturu – Bitola.
GRADOVE SMO VAM PODIGLI je deo umetničke izložbe posvećen protivrečnostima jugoslovenskog socijalizma koja je prenet iz Paviljona Cvijete Zuzorić u izložbeni prostor “Haus Regine”. Instalacija je urađena 2018. godine, a deo je projekta CZKD-a i Kontekst kolektiva.
“DA NAM ŽIVI, ŽIVI RAD…” je splet foto-platna posvećena šestom festivalu dokumentarnog filma u Zrenjaninu. Instalacija je urađena 2019. godine uz pomoć autorskih fotografija Međo Zorana i predstavlja sećanje na zrenjaninsku, socijalističku industriju.“
Debata
„Levica, kultura, socijalne borbe…“
Želimir Žilnik je autor brojnih igranih i dokumentarnih filmova, jedan od začetnika žanra doku-drama, nagrađivan je na domaćim i internacionalnim filmskim festivalima. Nakon završenih studija prava, od samog starta profesionalnog rada na filmu, okrenut savremenim temama koje uključuju društvenu, političku i ekonomsku kritiku svakodnevice. Uz kontinuirani rad na filmskoj produkciji, Žilnik se od 1997. godine bavi i pedagoškim radom – mentor je i izvršni producent niza međunarodnih filmskih radionica za studente iz regiona jugoistočne Evrope; od 2006. godine, angažovan je kao gostujući predavač na nekoliko inostranih filmskih škola na univerzitetima u Velikoj Britaniji, SAD i Sloveniji.
U debati će učestvovati i Aleksandar Reljić kao i Nikolče Slavevski umetnik iz Severne Makedonije.“
Radnički video klub – Zrenjaninskog socijalnog foruma
Grupa radnika na inicijativu dr Nebojše Popov, dugogodišnjeg aktiviste u oblasti edukacije radnika, došli su do zaključka da česti istorijski događaji moraju biti zabeleženi kako bi svedočili nekom budućem vremenu.
Početkom dvehiljadite godine u Zrenjaninu aktuelni događaji su bili vezani za privatizaciju zrenjaninske “Jugoremedije”. Kako je ova tema bila opasna, mainstream mediji nisu iskazali interesovanje za ovaj vid radničke borbe, tako da se ova grupa aktivista upustila u projekat prikupljanja arhivske građe za prvi dokumentarni film.
Prvog maja 2011. godine, organizovan je prvi festival angažovanog, radničkog filma po nazivu “Da nam živi, živi rad” koji je održan u zrenjaninskoj “Građanskoj čitaonici”. Ubrzo je ovaj festival postao i internacionalan. Prikazani su filmovi iz regije kao i filmovi eminentnih filmskih radnika poput Dimitra Anakieva, Želimira Žilnika itd. Ovaj festival je bio i inicijalna kapisla da se te iste godine oformi i “Radnički video klub”.
Filmovi iz produkcije “Radničkog video kluba”
– Mi biramo svoj put (2010)
– Pruga od Srbije do Švajcarske (2011)
– Radničko samoupravljanje jedno iskustvo (2011)
– Od radnika do čobana (2012)
– Kriza i alternativa (2013)
– Rekorderi (2013)
– Obrani berači (2014)
– Danas bi imala 70 godina (2015)
– Svet rada u borbi protiv krupnog kapitala (2015)
– Napuštena gnezda (2016)
– Raonik (2017)
– Zrenjaninski Rašomon (2017)
– Tiket ili život (2018)
– Socijalistička proizvodnja IPK Servo Mihalj – Zrenjanin (2018)
Film partnerske organizacije STRIKE uz tehničku podršku “Radničkog video kluba”
– Žena majka policajka (2015)