Navigacija
Obeležavanje 8. marta započeo je požarom u fabrici Triangle Shirtwaist u New Yorku 1911. godine, kada je poginulo preko 140 žena.
Međunarodni dan žena važan je istorijskih događaj, jer su 8. marta 1857. godine u New Yorku tekstilne radnice protestovale zbog loših radnih uslova i niskih plata. Demonstracije je rasterala policija, a te iste žene su osnovale sindikat dva meseca kasnije.
Osmomartovski protesti su se događali i narednih godina, od kojih je najpoznatiji bio 1908. godine kada je 15.000 žena marširalo kroz New York tražeči kraće radno vreme, bolje plate i pravo glasa. Godine 1910. prva međunarodna ženska konferencija bila je održana u Kopenhagenu u organizaciji Socijalističke Internacionale i tada je ustanovljeno obeležavanje “Međunarodnog dana žena” na predlog slavne njemačke socijalistice Clare Zetkin.
Sledeće godine, Međunarodni dan žena obležilo je preko milion ljudi u Austriji, Danskoj, Nemačkoj i Švajcarskoj. Uoči prvog svetskog rata žene širom Evrope su održale mirovne demonstracije na ovaj dan.
Nakon oktobarske revolucije, boljševička feminstkinja Alexandra Kollontai nagovorila je Lenjina da 8. mart postane državni praznik, i tokom sovjetskog perioda se koristio za obilježavanje “herojstva radnica“.
Međutim, u mnogim komunističkim državama je taj praznik izgubio svoju ideološku osonovu i postao prilika za muškarce da iskazuju svoju ljubav i poštovanje prema pripadnicama suprotnog spola. Pa je tako dan žena ostao državni praznik u novonastalim sovjetskim zemljama, a obeležavao se cvećem i poklonima dok se na Zapadu Međunarodni dan žena uglavnom prestao obeležavati 1930-ih, delom i zbog toga što se povezivao s komunizmom. Međutim, 1960-ih su ga ponovno počele slaviti feministice. Godine 1975, koja je proglašena Međunarodnom godinom žene, UN su službeno počele obeležavati Međunarodni dan žena. Interesantan je podatak da je Švajcarska bila posljednja zemlja u Evropi koja je uvela pravo glasa ženama (1972).
Sve je veći broj obespravljenih žena u odnosu na muškarce kako u nerazvijenim tako i u razvijenim zemljama iako imaju sva “Zakonom zagarantovana prava”. U privatnom sektor su veoma zapostavljena ta prava, niko ne kontroliše poslodavce. Radnice nemaju kome da se obrate za seksualna zlostavljanja i mobing na radnom mestu ili imaju samo na papiru. Zato “Osmi mart nije retro, on je klasika: simbol borbe za elementarnu ravnopravnost muškaraca i žena, za pravo glasa i pravo na dostojanstven rad.
Ovi plemeniti ciljevi su i danas aktuelni. Mnoge žene ne glasaju jer smatraju da ‘glasanjem ništa ne mogu promeniti’. Neplaćeni ženski rad u porodici i zajednici je globalni fenomen, a žene i danas zarađuju manje nego muškarci, jer rade lošije plaćene poslove. Žene su danas ravnopravne fiktivno i zarobljene u patrijarhalne stereotipe, pa se za svaki gram istinske ravnopravnosti moraju žestoko boriti.
